Czy mogę się przeprowadzić z Francji do Polski z nieletnim dzieckiem bez zgody drugiego rodzica?
Czy mogę się przeprowadzić z Francji do Polski z nieletnim dzieckiem bez zgody drugiego rodzica? To pytanie dotyczy rodziców, którzy mieszkają we Francji i jedno z nich chciałoby wrócić do Polski lub przeprowadzić się poza granice Francji z dzieckiem, które jest nieletnie.
Jeżeli rodzice sprawują razem władzę rodzicielską ( „autorité parentale”), zgoda drugiego rodzica jest obowiązkowa.
Nawet jeśli miejsce zamieszkania dziecka jest ustalone np. u matki, to nie oznacza, że ma ona prawo do samodzielnego decydowania, w jakim kraju dziecko będzie mieszkać. Jeżeli ojciec nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, to ma prawo współdecydować.
Należy być bardzo ostrożnym, ponieważ taka przeprowadzka może zostać uznana za nadużycie władzy rodzicielskiej. Zgodnie z prawem, wyjazd za granicę bez zgody drugiego rodzica to bezprawne uprowadzenie dziecka za granicę zgodnie z Konwencją Haską dotyczącą uprowadzenia dziecka za granicę z 1980 roku, którą Francja i Polska podpisały. Przedmiotem tej konwencji jest zapewnienie niezwłocznego powrotu dzieci bezprawnie uprowadzonych.
Natomiast, władza sądowa lub administracyjna może odmówić zarządzenia powrotu dziecka, jeżeli:
- istnieje poważne ryzyko, że powrót dziecka naraziłby je na szkodę fizyczną lub psychiczną albo w jakikolwiek inny sposób postawiłby je w sytuacji nie do zniesienia;
- stwierdzi, że dziecko sprzeciwia się powrotowi oraz że osiągnęło ono wiek i stopień dojrzałości, przy którym właściwe jest uwzględnienie jego opinii.
Należy przypomnieć, że w lutym 2023 Polska została skazana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, ponieważ polska procedura wydania dziecka za granicę trwa za długo. Po tym wyroku, być może, zapewnienie powrotu do Francji dzieci uprowadzonych bezprawnie do Polski przebiegać będzie szybciej.
Dodatkowo, we Francji tego typu uprowadzenie jest też przestępstwem i podlega karze do jednego roku pozbawienia wolności i grzywnie w wysokości do 15 000 euro.
Tak więc, jeśli np. matka dziecka planuje przeprowadzkę do Polski, musi uzyskać zgodę ojca. Natomiast, jeżeli ojciec się przeciwstawia, matka może złożyć wniosek do sądu rodzinnego we Francji, gdzie dziecko jest zameldowane, aby tutejszy sąd wyraził zgodę na wyjazd dziecka wraz z mamą.
W sądzie należy przedstawić dowody, że wyjazd rodzica jest konieczny np. z powodów zawodowych, finansowych czy osobistych, oraz że dla dobra dziecka powinno ono wyjechać z tym rodzicem, z którym jest bardziej związane emocjonalnie.
Należy również wykazać, jakie warunki życia dziecko będzie miało w Polsce – np. że rodzic posiada mieszkanie lub możliwość zamieszkania u bliskich, a także, że dziecko będzie mogło uczęszczać do przedszkola czy szkoły.
Na podstawie przedstawionych dowodów sąd podejmie decyzję, kierując się dobrem dziecka.
Mec. Monika Morawska, adwokat w Paryżu