Jak uzyskać alimenty dla dziecka? Czy można je później podwyższyć lub zmniejszyć?

We Francji, podobnie jak w Polsce, istnieje tzw. obowiązek alimentacyjny, który ciąży na obojgu rodzicach do momentu, gdy dziecko się usamodzielni, nawet po osiągnięciu pełnoletności, czyli do czasu, gdy zacznie utrzymywać się samodzielnie dzięki własnej pracy.

Zgodnie z francuskim Kodeksem Cywilnym: „Każdy z rodziców utrzymuje dzieci proporcjonalnie do swoich zarobków, zarobków drugiego rodzica i potrzeb dziecka. Obowiązek ten nie ustaje automatycznie z chwilą osiągnięcia przez dziecko pełnoletności” (artykuł 371-2 Kodeksu Cywilnego).

Aby uzyskać alimenty, należy albo porozumieć się z drugim rodzicem, albo – w przeciwnym razie – złożyć wniosek do sądu o ich przyznanie.

O alimenty można także ubiegać się przy okazji rozwodu lub separacji.

Przy ustalaniu alimentów, sąd rodzinny bierze pod wzgląd zarobki każdego z rodziców oraz rozpatruje potrzeby dziecka, m.in. przez pryzmat poziomu życia rodziców.

Sąd sprawdza, jaką kwotą dysponuje każdy z rodziców po zapłaceniu stałych rachunków i miesięcznych wydatków (kredyt, czynsz, rachunki za prąd, gaz, wodę, Internet itp.)

W dodatku sąd bierze pod uwagę miesięczny koszt utrzymania dziecka – chodzi tu również o stałe rachunki, a nie o wydatki na jedzenie, ubrania czy kosmetyki, lecz takie koszty jak: szkoła (prywatna czy publiczna), stołówka, zajęcia dodatkowe, korepetycje, nierefundowane leczenie itd. Należy więc szczegółowo wyliczyć wydatki związane z utrzymaniem i wychowaniem dziecka.

Kluczowe jest przekazanie do sądu dowodów potwierdzających przedstawianą sytuację finansową – np. wyliczenie podatkowe („avis d’imposition”), wypłaty z ostatnich trzech miesięcy („fiche de paye”), rachunki.

Wpływ na wysokość alimentów ma również organizacja kontaktów z dzieckiem. Jeśli miejsce zamieszkania dziecka ustalone jest np. u matki, a ojciec widuje się z dzieckiem co drugi weekend, alimenty mogą być wyższe niż w przypadku opieki naprzemiennej, ponieważ w pierwszym przypadku matka ponosi większe koszty związane z utrzymaniem dziecka. Jednak, w zależności od sytuacji finansowej rodziców, nawet przy opiece naprzemiennej („résidence alternée”) – czyli tydzień u mamy, tydzień u taty – możliwe jest uzyskanie alimentów.

Sąd decyduje o wysokości alimentów proporcjonalnie do sytuacji, na podstawie przedstawionych dowodów.

Jeśli po wydaniu postanowienia okoliczności się zmienią, zainteresowana strona może złożyć wniosek o podwyższenie lub obniżenie alimentów.

Należy wtedy wykazać, że sytuacja wygląda inaczej niż w chwili wydania postanowienia przez sąd – np. rodzic płacący alimenty stracił pracę, założył nową rodzinę i dysponuje mniejszymi środkami albo zachorował. Wówczas może on ubiegać się o obniżenie obowiązku alimentacyjnego.

Działa to także w drugą stronę, na przykład, gdy dziecko rośnie i jego potrzeby się zwiększają. Z czasem podwyższenie zasądzonych wcześniej alimentów może stać się konieczne.

Mec. Monika Morawska, Adwokat w Paryżu